یکی از اصول مطالعه و یادگیری درست داشتن تمرکز است. تمرکز به معنی فشردگی مجموعه و چکیده، یعنی حفظ و نگهداری توجه و تمرکز حواس روی موضوع معین است. بدون تمرکز مطالعه و یادگیری نتیجه نمی‌دهد. استعداد و مهارت تمرکز، در همه‌ای افراد وجود دارد؛ زیرا فردی نیست که بگویید هیچ زمانی نتوانسته روی موضوع خاصی تمرکز کند و همیشه حواس‌پرت است.
حواس‌پرتی عکس تمرکز کردن است به طور خلاصه حواس‌پرتی تمایل ذهنی به درگیری و فعالیت است. ذهن انسان در هر زمانی می‌خواهد مشغول فعالیت باشد. اگر فعالیتی که انجام می‌دهید به حد کافی باعث مشغول شدن ذهن شود فکر دیگر برای پیداکردن و مشغول شدن به جاهای دیگر نمی‌رود و افراد با تمرکز حواس فعالیت موردنظر را انجام می‌دهند.
همان‌طور که می‌دانید تمرکز داشتن در هنگام درس‌خواندن بسیار پراهمیت است و دلایلی وجود دارد که برخی از دانش‌آموزان یا دانشجویان در هنگام درس‌خواندن تمرکز ندارند و حواسشان پرتی می‌شود. باید دلایل و علت حواس‌پرتی را پیدا کنید تا مشکل حل شود و با تمرکز حواس به مطالعه بپردازید. در این مقاله به موضوع تمرکز و نقش تمرکز و فواید تمرکز در هنگام مطالعه می‌پردازیم با ما همراه باشید.
افزایش تمرکز در هنگام مطالعه
شرایط سخت و ناراحت‌کننده زمانی است که دانش‌آموز درسش را خوانده و در جلسه امتحان حاضر شده است؛ ولی هرآنچه که مطالعه کرده است را به یاد نمی‌آورد استرس و اضطراب به سراغش می‌آید و برخلاف تلاشی که کرده است نتیجه مطلوبی نمی‌گیرد. در این مواقع بیشتر دانش‌آموزان از کم‌حافظه بودن خود ناراضی هستند که این مشکل ربطی به حافظه ندارد؛ بلکه به تمرکز به هنگام مطالعه مربوط است. در ادامه به چند روش طلایی برای افزایش تمرکز در هنگام مطالعه می‌پردازیم.
روش‌های طلایی برای افزایش تمرکز در هنگام مطالعه
تمرکزتان را اندازه‌گیری کنید
برای افزایش تمرکز اولین و مهم‌ترین مرحله این است که شما بدانید تا چه حدی می‌توانند بر روی موضوع موردمطالعه تمرکز داشته باشید معیارهای مختلفی برای سنجش وجود دارد. افرادی که در طول روز زیاد خیال‌بافی می‌کنند سخت‌تر می‌توانند در هنگام مطالعه تمرکز داشته باشند و افرادی که نمی‌توانند بر طبق برنامه‌ریزی مطالعه کنند ممکن است مشکل تمرکز داشته باشند.
شناسایی عوامل حواس‌پرتی
ساده‌ترین راه برای حل موضوع حواس‌پرتی شناسایی عوامل حواس‌پرتی است. گاهی صدا رادیو، تلویزیون، گوشی، صدای خانواده و… باعث حواس‌پرتی و عدم تمرکز می‌شود. اولین گام شناسایی و بعد حذف تک‌تک این عوامل است تا بدانید واقعاً کدام عامل باعث حواس‌پرتی شده است.
قبل از مطالعه استراحت کنید
اگر به مدت‌زمان طولانی سعی در تمرکز بر روی موضوعی دارید باید بدانید که به‌مرورزمان تمرکز کمتر خواهد شد و تمرکز کردن بر روی موضوع خاص سخت‌تر می‌شود. برای بهبود تمرکز بهتر است بعد از گذشت زمان معین از مطالعه استراحت کنید و بعد از نو شروع کنید. هرکس برای استراحت ذهن خود روشی دارد که با انجام آن روش ذهن استراحت می‌کند به طور مثال برخی از افراد با گوش داد به موسیقی، خوابیدن، خوردن و…استراحت می‌کنند.
صبر داشته باشید
برای افزایش تمرکز باید صبور باشید؛ زیرا هیچ موفقیتی بدون صبر به نتیجه ن‍می‌رسد و برای افزایش تمرکز به زمان نیاز دارید. در روزهای اول تلاش برای بهبود تمرکز بی‌نتیجه خواهد شد؛ ولی به‌مرورزمان و با تمرین بیشتر موفق خواهید شد و تمرکز افزایش خواهد یافت.
تندخوانی
بیشتر دانش‌آموزان و دانشجویان بر این باورند که هرچه کندتر مطالعه کنند تمرکز بیشتر و یادگیری عمیقی خواهند داشت که این باور اشتباه است. تندخوانی باعث ایجاد تمرکز و یادگیری بیشتر می‌شود ذهن قادر است هزاران کلمه را در لحظه درک کند؛ ولی اگر سرعت مطالعه کم باشد ذهن فرصت می‌کند به فعالیت‌های دیگر مشغول شود و حواس‌پرتی و عدم تمرکز ایجاد شود.
نتیجه تمرکز در هنگام مطالعه
بیشتر مشکلات درسی و یادگیری از نداشتن تمرکز و حواس‌پرتی نشئت می‌گیرد و دانش‌آموزان برخلاف تلاشی که می‌کند نتیجه‌ای نمی‌گیرد دانش‌آموزان و دانشجویان با انجام روش‌های بالا می‌توانند باعث تقویت و افزایش تمرکز خود شوند و با بهبود تمرکز فرد مطالعه‌کننده می‌تواند با صرف زمان کم بهترین یادگیر و نتیجه را داشته باشد و کمتر خسته شود و بتواند به همه‌ای برنامه‌ریزی‌های روزانه خود برسد و زمان اضافه هم برای اوقات فراغت داشته باشد و با اعتماد به نقش بیشتری درس خود را دنبال کند.
سخن آخر
تمرکز یعنی حفظ و نگهداری حواس و توجه به موضوع معین است. ذهن قادر است در دقیقه کلمات زیادی را درک کند و زمانی که ذهن مشغولیتی ندارد می‌خواهد خود را مشغول یک فعالیتی کند؛ بنابراین برای مطالعه باید تندخوانی را یاد بگیرید تا ذهن فرصت حواس‌پرتی را نداشته باشد برای رفع مشکل حواس‌پرتی باید عوامل ایجاد کنند عدم تمرکز را شناسایی کنید. بعد از فواصل زمانی کوتاه‌مدت به ذهن استراحت دهید و برای تمرکز داشتن صبور باشید؛ زیرا هیچ موفقیتی بدون صبر نتیجه نمی‌دهد. تمرکز داشتن در مطالعه باعث می‌شود با صرف زمان کمتر برای مطالعه نتیجه مطلوبی دست آورید و به همه برنامه‌ریزی‌های روزانه برسید و برای مطالعه کردن اعتمادبه‌نفس داشته باشید.
سوالات متداول درباره تمرکز هنگام مطالعه
تعریف تمرکز؟
تمرکز به معنی فشردگی مجموعه و چکیده، یعنی حفظ و نگهداری توجه و تمرکز حواس روی موضوع معین است. بدون تمرکز مطالعه و یادگیری نتیجه نمی‌دهد.
روش‌های طلایی برای افزایش تمرکز در هنگام مطالعه کدام‌ها هستند؟
تندخوانی، صبر داشته باشید، قبل از مطالعه استراحت کنید، شناسایی عوامل حواس‌پرتی، تمرکزتان را اندازه‌گیری کنید.
تمرکز داشتن در مطالعه چه نتیجه‌ای خواهد داشت؟
زمان مطالعه کاهش میابد در عوض یادگیری و تمرکز افزایش میابد و فرد می‌تواند به برنامه‌ریزی‌های روزانه خود برسد و با اعتمادبه‌نفس بیشتر به مطالعه بپردازد و به مطالعه علاقه‌مند می‌شود.